Kağıt pipet ve bardakların plastikten daha âlâ olduğunu mu düşünüyorsunuz? Ne yazık ki o denli değil…

Kağıt bardaklar ve pipetler giderek daha fazla yayılıyor ve plastik eserlerin yerini kağıt türevleri alıyor. Kağıt bardağın yahut pipetin kenarının ıslanması biraz can sıkıcı olabilir lakin en azından etraf için daha uygun olduğu sav ediliyor. Ancak iki yeni çalışma, kağıt eserlerin aslında yaygın olarak yasaklanan plastik muadilleri kadar ziyanlı olabileceğini öneriyor.

Bir araştırma takımı, kağıt bardakların sudaki ömür üzerindeki potansiyel tesirini belirlemek için sivrisinek larvalarını kullandı. Muharrir Bethanie Carney Almroth, yaptığı açıklamada, “kağıt bardakları ve plastik bardakları birkaç hafta boyunca ıslak çökelti ve suda bıraktık ve sızan kimyasalların larvaları nasıl etkilediğini takip ettik” dedi.

Kullandıkları kağıt bardaklar polilaktik asit (PLA) ile kaplıydı. PLA, klasik plastik kaplamalara biyolojik olarak parçalanabilen bir alternatif olarak yaygın formda kullanılıyor ve kağıt kaplamasını su emmekten koruyor. Ancak araştırmacılar bunun birebir vakitte zehirli olabileceğini de keşfettiler.

Almroth, “bardakların tümü sivrisinek larvalarının büyümesini olumsuz etkiledi” dedi. Kağıt bardakların sadece bir haftadır süzüldüğü tortu ve suda bile sivrisinek larvalarının boyutları küçüldü ve gelişimlerinde gecikme yaşandı. Bu tesirler, kağıt bardakların bozulmaya bırakıldığı mühlet uzadıkça artma eğilimindeydi.

Peki ya kağıt pipetler?

PLA içeren kaplar tek sorun değil. Diğer bir çalışmada bilim insanları kağıt pipetlerinin tesirini incelediler ve perflorlu alkile edilmiş unsurlar yahut PFAS buldular. Daha çok “sonsuza kadar kalan kimyasallar” olarak bilinen PFAS’ın tarihi olarak birçok kullanımı var, lakin artık etraf ve insan sıhhatine ziyanlı olduğu yaygın olarak kabul edilmekte.

Belçika merkezli araştırma grubu, ülkede satışa sunulan 39 farklı saman markasını test etti. Buna yalnızca kağıt değil, bambu, cam, çelik ve orjinal etraf tehdidi olan plastik de dahildi. Ultra Performanslı Sıvı Kromatografisi-Kütle Spektrometresi yahut kısaca UPLC-MS/MS ismi verilen bir teknik kullanarak, pipetlerin her birindeki PFAS düzeylerini tahlil ettiler.

Araştırmacılar, kağıt pipetlerin PFAS içerme ihtimalinin en yüksek olduğunu ve yüzde 90’ının olumlu sonuç verdiğini buldular. Öteki malzemeler de meselesiz değildi. Paslanmaz çelik pipetler hariç hepsinin PFAS içerdiği keşfedildi. Pipetler için bir öteki darbe de, bulunan gerecin global olarak yasaklanan perflorooktanoik asitin (PFOA) en sık tespit edilen PFAS olmasıydı.

Ancak pipetlerdeki PFAS’ın nereden geldiğinin net olmadığını da belirtmek gerekiyor. Pipetleri suya sağlam hale getirmek için bilerek kullanılmış olmaları mümkün. Yaygınlıkları ve etraftaki yapışma güçleri göz önüne alındığında, büyürken kullanılan bitkilere yahut üretim sürecinde kullanılan suya girmeleri de mümkün.

Sonuç olarak, her iki çalışma da kağıt pipet ve bardak tüketimine dikkat edilmesini öneriyor. Kağıt bardaklarla ilgili çalışma Environmental Pollution, kağıt pipetlerle ilgili çalışma ise Food Additives & Contaminants: Part A üzerinde yayınlandı.